فرم های وب
یکی از مهمترین بخش های دات نت ، استفاده از آن بمنظور ایجاد برنامه های مبتنی بر وب توسط تکنولوژی ASP.NET است . تکنولوژی فوق ، گزینه ای مناسب برای پیاده سازی برنامه های مبتنی بر وب بوده که بطرز کاملا" محسوسی ، تسهیل در پیاده سازی برنامه های حرفه ای در وب را بدنبا ل خواهد داشت. در مجموعه مقالاتی که در این زمینه ارائه خواهد شد ، با اصول ASP.NET و فرم های وب بصورت کاملا" عملی آشنا خواهیم شد . در اولین بخش از این مجموعه ، به بررسی امکانات اولیه بمنظور استفاده از ASP.NET پرداخته و ضمن تشریح یک مثال ساده کاربردی با برخی از مفاهیم مهم در رابطه با تکنولوژی فوق و فرم های وب آشنا خواهیم شد. فرم های وب دارای جایگاهی مهم در رابطه با ایجاد سایت های پویا و محاوره ای بوده و در زما ن طراحی بخش رابط کاربر برنامه های وب ، استفا ده منا سب از آنا ن ضروری خواهد بود.
برنامه های مبتنی بر وب ، از مجموعه ای سند با فرمت های متفا وت و صفحاتی که در بطن آنا ن کدهای متعددی قرار می گیرد ، تشکیل می گردند . صفحات HTML ایستا که صرفا" شامل اطلاعاتی ثابت برای نمایش توسط مرورگر می باشند ، نمونه ای از ساده ترین نوع سند های استفاده شده در این خصوص می باشند . یک صفحه HTML ، ممکن است شامل لینک هائی به سایر صفحات HTML باشد . یک لینک، شامل یک آدرس و یا یک URL)Uniform Resource Locater) بوده که آدرس سند مقصد را مشخص می نماید. ماحصل ترکیب محتویات و لینک ها ، HyperText نامیده شده و روشی بمنظور حرکت در بین مجموعه ای گسترده از اطلاعات در وب را در اختیا ر کاربران اینترنت قرار می دهد .
آماده سازی سیستم
برای اجرای صفحاتASP.NET علاوه بر نصب فریمورک دات نت ، می بایست IIS نیز بر روی سیستم نصب شده باشد. سرویس دهنده فوق ، بصورت پیش فرض در ویندوز 2000 ( نسخه های Server ) نصب می گردد. در صورتیکه از نسخه professional استفاده می گردد ، می بایست بصورت دستی اقدام به نصب آن کرد( نصب IIS بصورت پیش فرض انجام نمی شود ) . پس از نصب IIS ، می توان به مستندات IIS از طریق مرورگر خود و با مشخص نمودن آدرس http://Localhost که شما را به صفحه اولیه مستندات هدایت خواهد کرد ، دستیابی پیدا نمود. مشاهده صفحه مستندات IIS از طریق مرورگر ، نشاندهنده نصب موفقیت آمیز IIS ، بهمراه مستندات مربوطه است ( شکل زیر ) .
ابزار مدیریتی IIS ، برنامه MMC) Microsoft Managment Console) است که ISM) Internet Service Manager) نامیده می شود. شکل زیر پنجره اصلی ISM را نشان می دهد . در این بخش می توان سرویس دهنده وب را متوقف و یا مجددا" راه اندازی نمود. برای انجام سایر عملیات مورد نظر در ارتباط با یک سایت ، در ابتدا سایت مورد نظر را انتخاب و در ادامه از طریق گزینه Properties ، می توان اقدام به تنظیم و پیکربندی پارامترهای متفاوت کرد. دایرکتوری اصلی برای نشر فایل های وب در رابطه با وب سایت پیش فرض ، \Inetpub\wwwRoot بوده و محل آن درایوی است که ویندوز بر روی آن نصب شده است . می توان دایرکتوری فوق را با استفاده از برنامه ISM ، تغییر داد .
برای دستیابی به صفحات وب که در مکان هائی دیگر بر روی هارد دیسک ، ذخیره شده اند ، می توان اقدام به ایجاد دایرکتوری های مجازی کرد . ساده ترین روش در این رابطه استفاده از برنامه Windows Explorer ، کلیک سمت راست بر روی دایرکتوری مورد نظر ، انتخاب گزینه Web Sharing ، فشردن دکمه Add و درج نام مستعار برای دایرکتوری مجازی است . پس از ایجاد یک دایرکتوری مجازی ، با ذکر نام آن در URL مربوطه ، می توان به آن دستیابی پیدا کرد . در شکل زیر نحوه ایجاد یک دایرکتوری مجازی با نام Srco ، نشان داده شده است . پس از ایجاد دایرکتوری فوق ، می توان از طریق آدرس http://Localhost/Srco به فایل های موجود در آن دستیابی پیدا کرد .
اولین برنامه
بمنظور آشنائی با صفحات ASP.NET به بررسی یک مثال ساده در این بخش خواهیم پرداخت. ، برنامه فوق ، برنامه ای است با نام Hello.aspx است که دارای صرفا" یک فیلد بوده و با کدهای سرویس دهنده مرتبط شده است . جدول زیر، برنامه فوق را که شامل تگ های Html و کدهای VB.NET است ، نشان می دهد . در این رابطه تگ های خاصی برای "کنترل های سرویس دهنده " ، وجود داشته که توسط ASP.NET تشخیص می گردند .کدهای زیر را با استفاده از عملیات جذاب Copy&Paste در یک ادیتور متنی نظیر Notepad مستقر و فایل مورد نظر را با نام Hello.aspx در دایرکتوری مجازی ایجاد شده Srco ، ذخیره نمائید. با توجه به استفاده از حروف فارسی در برنامه فوق ، در هنگام ذخیره نمودن آن در ادیتور Notepad ، گزینه Save AS را انتخاب و در بخش مربوط به Encoding گزینه UTF-8 ، انتخاب گردد .
|
مثال : برنامه Hello.aspx |
|
<%@ Page Language="VB" %> |
برای اجرای برنامه فوق ، می توان از آدرس http://Localhost/Srco/Hello.aspx استفاده کرد. صفحه مورد نظر یک Textbox را نمایش که می توان در بخش مربوطه نام خود را وارد و در ادامه با فشردن دکمه " نمایش" ، نام درج شده بهمراه یک پیام مجددا" نمایش داده خواهد شد . در صورتیکه موس را بر روی دکمه مربوطه ( نمایش ) قرار دهید، یک Tooltip ، که شامل پیام : "بر روی دکمه فوق کلیک تا نام شما نمایش داده شود " است ، نشان داده می شود . برنامه از طریق یک فرم با کاربر ارتباط و پس از دریافت نام مربوطه ، آن را بهمراه یک پیام در خروجی نمایش می دهد. پردازش های لازم توسط سرویس دهنده انجام خواهد شد.
ویژگی های ASP.NET
ASP.NET ؛ یک مدل برنامه نویسی بهمراه زیر ساخت مناسب بمنظور تسهیل در پیاده سازی برنامه های مبتنی بر وب را فراهم می نماید . بخشی از این زیر ساخت به NET Runtime . و فریمورک دات نت ، بر می گردد . کدهای سمت سرویس دهنده توسط زبان های حمایت شده در دات نت نوشته شده و ترجمه می گردند.
ASP.NET از دو مدل برنامه نویسی اصلی حمایت می نماید:
فرم های وب ، امکا ن ایجاد صفحات وب مبتنی بر فرم های وب را در یک محیط WYSIWYG ، فراهم و می توان بسادگی کنترل ها را بر روی صفحات وب مستقر کرد. کنترل های Server-side این امکا ن را برای برنامه نویسا ن ، فراهم می نما یند که از یک مدل مبتنی بر رویداد ( مشابه کنترل های ارائه شده در برنامه نویسی ویندوز) ، برای آفرینش صفحات استفاده نمایند .
سرویس های وب ، امکان تعامل اطلاعاتی و خدماتی بین سایت های متعدد را فراهم می نما یند . بدین ترتیب پتانسیل های یک سایت افزایش و یک انظباط خدماتی استاندارد بین سایت ها ایجاد خواهد شد . داده ها با استفاده از استانداردهای متعدد فرمت و توسط پروتکل های استا ندارد مبادله خواهند شد .
فرم های وب و سرویس های وب از مزایا و امکانات ارائه شده توسط دات نت نظیر : کدهای ترجمه شده و NET Runtime . ، استفاده می نمایند . ASP.NET خود نیز دارای تعدادی از سرویس های اساسی نظیر : مدیریت وضعیت برنامه ، امنیت ، پیکربندی ، ردیابی و Caching است . با ترکیب امکانات فوق در ASP.NET ، می توان برنامه های مبتنی بر وب قدرتمندی را ایجاد کرد .
کد ترجمه شده
فرم های وب ( و سرویس های وب ) ، را می توان توسط هر یک از زبا ن های حمایت شده در دات نت نظیر :C# , VB.NET و ++ C، ایجا د و در ادامه ترجمه نمود . کدها ی ترجمه شده دارای کارائی بمراتب بیشتری نسبت به صفحات ASP ، خواهند بود.( در ASP کلاسیک ، کدها با استفاده از یک زبان اسکریپت نظیر VB نوشته می گردند) . بدین ترتیب صفحات ASP.NET ، از تمامی مزایای محیط دات نت ، نظیر " محیط اجراء مدیریت یافته " و کتابخانه کلاس های فریمورک دات نت ، بمنظور نوشتن کدهای مورد نظر ، استفا ده خواهند کرد .
کنترل های سرویس دهنده
ASP.NET ، یک نوآ وری مهم با نام "کنترل های سرویس دهنده " را ارائه نموده است. کنترل ها ی فوق ، دارای تگ های خاصی نظیر : <asp:Textbox> می باشند. کدهای سمت سرویس دهنده با این نوع کنترل ها ارتباط و ASP.NET Runtime ، تگ های HTML مورد نظر بمنظور ارسا ل برای مرورگر وب را تولید می نما ید . ماحصل رویکرد فوق ، ایجا د یک مدل برنامه نویسی منا سب بگونه ای است که از یکطرف امکان بکارگیری آن ساده و از طرف دیگر HTML استاندارد را تولید که می تواند توسط هر مرورگر استفاده گردد .
مستقل از نوع مرورگر
با اینکه وب بر اساس استانداردهای متعددی ایجا د شده است ، ولی مرورگر ها بطور کامل با یکدیگر سازگار نبوده و هر یک دارای ویژگی های خاص خود می باشند. یک طراح صفحات وب می بایست برای هر مرورگر خاص ، کدهای لازم را پیش بینی نماید. کنترل های سرویس دهنده ، باعث غلبه بر مشکل فوق می گردند . ASP.NET ، تدابیر لازم در خصوص سازگاری مرورگرها را در زمان تولید کد برای یک کنترل سرویس دهنده ، لحاظ خواهد کرد .
تفکیک کد و محتویات
صفحات ASP کلاسیک، شامل ترکیبی از کدها ( اسکریپت های نوشته شده ) بهمراه عناصر HTML می باشند . در ASP.NET یک تفکیک شفاف از کد و محتویات ، ارائه شده است . کد سرویس دهنده ، می تواند با استفاده از تگ < ="SERVER" > ... </Scrupt > بلاک و یا حتی در یک صفحه Code Behind قرار گیرد.
مدیریت وضعیت صفحات
HTTP ، پروتکلی Stateless است . بنابراین اگر کاربری اطلاعاتی را در کنترل های متعدد بر روی یک فرم وارد نماید و در ادامه فرم تکمیل شده برای سرویس دهنده ارسال گردد ، در صورتیکه مجددا" به اطلاعات درج شده در فرم نیاز باشد ، عملا" ما آنها را از دست داده ایم. با توجه به ماهیت پروتکل HTTP در این رابطه ، برنامه های وب می بایست تدابیر لازم در خصوص نگهداری وضعیت صفحات را پیش بینی و از امکانات ارائه شده بهمراه تکنولوژی مربوطه ، بدرستی استفاده نمایند . بمنظور تحقق خواسته فوق ، ASP.NET امکاتات خاصی در این زمینه را پیش بینی وارائه نموده است .
در بخش دوم این مقاله به بررسی معماری فرم های وب ، خواهیم پرداخت .
کلمات کلیدی:
